Doanh nghiệp tư nhân là một trong những loại hình kinh doanh phổ biến tại Việt Nam nhờ thủ tục thành lập đơn giản, linh hoạt và phù hợp với quy mô nhỏ. Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ những đặc điểm pháp lý đặc thù của doanh nghiệp tư nhân – đặc biệt là trách nhiệm tài sản, quyền quản lý, cơ chế huy động vốn và các rủi ro khi vận hành. Việc nắm vững các lưu ý quan trọng này sẽ giúp chủ doanh nghiệp đưa ra quyết định đúng đắn, hạn chế rủi ro và đảm bảo hoạt động kinh doanh bền vững, an toàn theo quy định pháp luật.
1. Doanh nghiệp tư nhân là gì?
Theo Điều 188 Luật Doanh nghiệp 2025, doanh nghiệp tư nhân là loại hình doanh nghiệp do một cá nhân làm chủ, chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của mình đối với mọi nghĩa vụ và hoạt động kinh doanh.
Đây là loại hình đơn giản nhất trong hệ thống doanh nghiệp tại Việt Nam, không có tư cách pháp nhân và được quản lý trực tiếp bởi chủ sở hữu. Chủ doanh nghiệp tư nhân có thể tự điều hành hoặc thuê người khác làm Giám đốc.
2. Doanh nghiệp tư nhân có những đặc điểm gì?
2.1. Không hề có sự tách bạch giữa vốn doanh nghiệp và vốn của chủ doanh nghiệp. Đây là điểm khác biệt lớn nhất của loại hình doanh nghiệp tư nhân so với các loại hình doanh nghiệp khác là ở khả năng chịu trách nhiệm vô hạn bằng chính tài sản của chủ doanh nghiệp.
2.2 Mỗi cá nhân chỉ được quyền thành lập một doanh nghiệp tư nhân. Chủ doanh nghiệp tư nhân không được đồng thời là chủ hộ kinh doanh, thành viên hợp danh của công ty hợp danh. (Điều này có nghĩa là bất kỳ một cá nhân nào một khi đã thành lập doanh nghiệp tư nhân thì không thể tiếp tục thành lập doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh, công ty hợp danh. Tuy nhiên, cá nhân đó vẫn có quyền góp vốn vào các loại hình công ty khác như công ty TNHH, công ty cổ phần để trở thành thành viên công ty).
2.3. Doanh nghiệp tư nhân không được quyền góp vốn thành lập hoặc mua cổ phần, phần vốn góp trong công ty hợp danh, công ty trách nhiệm hữu hạn hoặc công ty cổ phần.( Điều này có nghĩa là bản thân Doanh nghiệp tư nhân không thể nhân danh mình để tham gia vào góp vốn thành lập các loại hình doanh nghiệp khác.)
2.4. Doanh nghiệp tư nhân không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào. Điều này cũng có nghĩa là Doanh nghiệp tư nhân sẽ không thể huy động vốn từ việc phát hành chứng khoán.
3. Khi nào nên chọn mô hình doanh nghiệp tư nhân?
- Kinh doanh nhỏ, ít rủi ro: Phù hợp với cá nhân muốn tự quản lý kinh doanh nhỏ, cửa hàng, dịch vụ tư nhân.
- Muốn quyết định nhanh chóng: Không cần họp cổ đông hay thành viên, chủ doanh nghiệp có thể ra quyết định ngay.
- Chi phí thành lập và quản lý thấp: Hồ sơ đăng ký đơn giản, ít thủ tục hành chính và chi phí vận hành thấp.
- Chủ doanh nghiệp chịu trách nhiệm cá nhân: Nếu bạn sẵn sàng chịu rủi ro bằng tài sản cá nhân, mô hình này là lựa chọn thuận tiện.
4. Hạn chế khi thành lập doanh nghiệp tư nhân
– Trách nhiệm vô hạn: DNTN chịu trách nhiệm vô hạn bằng chính tài sản của chủ doanh nghiệp.
– Khó huy động vốn: Doanh nghiệp tư nhân không có cổ đông, khó mở rộng quy mô lớn.
– Khó chuyển nhượng: Doanh nghiệp gắn liền với cá nhân chủ sở hữu, việc chuyển nhượng hoặc bán doanh nghiệp gặp khó khăn.
– Quyền góp vốn, thành lập của doanh nghiệp: DNTN không được quyền góp vốn thành lập hoặc mua cổ phần, phần vốn góp của các loại hình DN khác.
– Hạn chế về quy mô: Thường phù hợp với kinh doanh nhỏ, ít chi nhánh, không thích hợp với các dự án lớn cần vốn lớn.
– Khả năng phát hành chứng khoán: Doanh nghiệp tư nhân không được phát hành bất kỳ loại chứng khoán nào.
5. Thành lập doanh nghiệp tư nhân cần những điều kiện gì?
Điều kiện chung:
- Tên doanh nghiệp: Không bị trùng, không gây nhầm lẫn;
- Trụ sở: Hợp pháp, có địa chỉ rõ ràng;
- Ngành nghề kinh doanh: Đảm bảo có trong hệ thống ngành nghề kinh tế quốc dân hoặc pháp luật chuyên ngành;
- Vốn: Đảm bảo vốn pháp định đối với các ngành nghề yêu cầu vốn pháp định;
- Chủ doanh nghiệp: Không vi phạm điều 13 Luật doanh nghiệp.
Điều kiện riêng:
- Doanh nghiệp tư nhân chỉ do duy nhất một cá nhân làm chủ sở hữu.
- Cá nhân làm chủ doanh nghiệp tư nhân sẽ không đồng thời làm chủ doanh nghiệp tư nhân khác, hộ kinh doanh hoặc là thành viên công ty hợp danh.
Kết luận
Doanh nghiệp tư nhân là lựa chọn tối ưu cho cá nhân kinh doanh nhỏ, muốn quản lý linh hoạt và chi phí vận hành thấp. Tuy nhiên, mô hình này đi kèm trách nhiệm vô hạn và hạn chế về huy động vốn. Việc cân nhắc kỹ lưỡng và sử dụng dịch vụ thành lập doanh nghiệp tư nhân sẽ giúp quá trình đăng ký nhanh chóng, hợp pháp và giảm rủi ro pháp lý, đảm bảo hoạt động kinh doanh thuận lợi từ đầu.
Nếu quý khách muốn thành lập Doanh nghiệp tư nhân (DNTN) chỉ với một bước, không cần phải soạn hồ sơ và đi lại thì hãy liên hệ với Luật Hùng Phúc. Khách hàng chỉ cần chuẩn bị: Bản sao hợp lệ các giấy tờ cá nhân gồm: căn cước công dân, chứng minh nhân dân, hộ chiếu hoặc chứng thực cá nhân hợp pháp khác. Mọi thủ tục còn lại, Luật Hùng Phúc sẽ giúp bạn. Liên hệ: Công ty Luật TNHH Hùng Phúc
Liên hệ Hotline: 0979 80 1111 / 0982 466 166 để được tư vấn trực tiếp
LIÊN HỆ TƯ VẤN
Theo dõi Luật Hùng Phúc trên 
